Lubisz nietypowe święta? Jesteś ciekawy jakie jeszcze okazje czekają nas w tym miesiącu? Już 13 lutego będziemy obchodzić Światowy Dzień Radia!
Do obchodów święta radia zostało 5 dni! Z tej okazji przygotowaliśmy dla Ciebie kilka faktów i ciekawostek zarówno o tym dniu, jak i o samym medium.
Skąd wzięło się święto radia?
Zostało ono zainicjowane przez Hiszpańską Akademię Radiową, a w 2011 roku proklamowane przez UNESCO. Jak można się domyślić, data nie została wybrana przypadkowo – 13 lutego 1946 roku miała miejsce inauguracja działalności rozgłośni Narodów Zjednoczonych. Światowy dzień radia ma zatem na celu upamiętnienie tej inicjatywy, jak również samo promowanie oraz szerzenie świadomości na temat tego środka przekazu oraz jego znaczenia we współczesnej historii.
Początki radia na świecie
Wiek XIX był niezwykle płodny dla wynalazców – zawdzięczamy im skonstruowanie licznych, przydatnych do dziś i stale rozwijających się technologii. Wielu już wtedy eksperymentowało i opracowywało sposoby na bezprzewodowy przesył informacji. Jednym z nich był Guglielmo Marconi – włoski wynalazca, który w 1896 roku wyemigrował do Anglii, gdzie po raz pierwszy publicznie zaprezentował pierwsze efekty swojej pracy. Natomiast pierwsza wiadomość radiowa została przesłana z Kanady do Anglii w roku 1901 – była to litera „S” alfabetu Morse’a.
Jednak, wokół praw patentowych do radia narosło wiele kontrowersji. W roku 1904 zostały one przyznane Marconiemu, co wielu wydawało się oczywiste. Wątpliwości co do tego, czy mu się one faktycznie należą, miał natomiast Nikola Tesla. Dlaczego?
Wiedział bowiem, że Marconi opracowując swój wynalazek, korzystał z prac naukowych oraz wykorzystał do budowy urządzenia elementy, które były w rzeczy samej wynalazkiem Tesli. Toteż, Nikola zaczął ubiegać się swoich praw w sądzie. Była to wyczerpująca walka, która zrujnowała zarówno jego zdrowie, jak i finanse. Przysłowiowym gwoździem do trumny była nagroda Nobla, którą Marconi otrzymał za swoje osiągnięcia. Ostatecznie, w roku 1943 Sąd Najwyższy Stanów Zjednoczonych przyznał prawa patentowe Nikoli Tesli – niestety, doszło do tego już po jego śmierci.
Halo, halo, tu Polskie Radio Warszawa, fala 480
Radio stało się fenomenem na skalę światową i już w latach 20 ubiegłego wieku zagościło w prawie każdym domu. Nie ominęło również Polski. Początkiem radiofonii w Polsce był moment kiedy Janina Sztompkówna powitała słuchaczy Polskiego Radia słowami: “Halo, halo, tu Polskie Radio Warszawa, fala 480”.
Wynalezienie i rozpowszechnienie radia było przełomowym wydarzeniem, które ułatwiło komunikację na szeroką skalę. Umożliwiło masom szybki odbiór informacji, ale także dostarczało rozrywki. Pamiętajmy, że były to czasy sprzed telewizji – radio było wówczas jednym masowym środkiem przekazu, poza prasą, która nie docierała wszędzie. Dla wielu była to zatem jedyna okazja, by na bieżąco śledzić wydarzenia z kraju. Radio stanowiło także źródło rozrywki – to za sprawą wielu audycji kulturalnych oraz radiowych koncertów.
Radio odegrało istotną role podczas okupacji Polski w czasie II wojny światowej – działało w podziemiu i wspomagało działania konspiracyjne. W późniejszym okresie zmagało się z cenzurą władz partyjnych PRL. Dużą rolę odegrało wówczas Radio Wolna Europa, które określane było głosem wolności – dostarczało bowiem niezależnych informacji zarówno krajowych jak i światowych.
Czy radio jest martwym medium?
Wielu osobom może wydawać się, że w dobie Internetu i telewizji radio nie jest już tak atrakcyjnym medium. Nic bardziej mylnego! Co prawda, telewizja i Internet są najpopularniejszymi środkami przekazu – media audiowizualne zawsze będą wiodły prym w tej dziedzinie. Natomiast, nie oznacza to, że radio zostało przez nie wyparte! Wyniki badań przeprowadzonych w 2019 roku wskazują, że aż 72,1% Polaków słucha radia na co dzień. Nic dziwnego! Chyba każdy posiada radio samochodowe lub takie, które od lat stoi na parapecie w kuchni. W wielu miejscach pracy naturalną praktyką jest słuchanie radia w czasie zmiany. Popularne jest także słuchanie radia online – większość stacji oferuje możliwość słuchania audycji przez Internet.
Nie można także pominąć fenomenu dynamicznie rozwijających się podcastów internetowych! To zjawisko już od dłuższego czasu popularne jest na zachodzie, a w Polsce od mniej więcej dwóch lat podcasty zaczęły pojawiać się jak grzyby po deszczu! Popularne platformy streamingowe umożliwiają twórcom internetowym opcję udostępnienia swojego własnego programu – w ten sposób każdy może stworzyć swoje prywatne „radio”. Nie można więc powiedzieć, że ta forma odbioru nie trafia do mas. Wysokie słupki popularności podcastów świadczą o wielkim potencjale tego medium, które, jak wiele innych środków przekazu, ewoluowało w czasie.
Jakie są ulubione stacje Polaków?
Według statystyk Radio Track, najpopularniejsze stacje to Radio RMF FM oraz Radio ZET. Na trzecim miejscu uplasowała się Jedynka. Najpopularniejszą stacją słuchaną online jest Radio ESKA.
Natomiast, jeśli chodzi o najpopularniejsze podcasty w Polsce, Spotify udostępniło statystyki i wyróżniło najczęściej słuchanych twórców w poszczególnych kategoriach. Są nimi, między innymi, Ja i moje przyjaciółki idiotki, Kryminatorium, czy Dwóch Typów Podcast.